03
Th4
Tư Duy Phản Biện Ở Trẻ – Rèn Luyện Thế Nào? Ý Nghĩa Ra Sao?
Tư duy phản biện là một kỹ năng cần thiết trong cuộc sống. Vì vậy, cha mẹ cần nuôi dưỡng và phát triển kỹ năng này ở con ngay từ khi còn nhỏ. Bài viết dưới đây của BrainTalent sẽ giới thiệu đến các bậc phụ huynh một số cách hiệu quả để phát triển kỹ năng tư duy phản biện ở con em mình; cũng như cho cha mẹ thấy được ý nghĩa của tư duy phản biện là gì.
Tư duy phản biện là gì?
Tư duy phản biện hay tư duy phân tích là một quá trình tư duy biện chứng gồm phân tích; và đánh giá một thông tin đã có theo các cách nhìn khác cho vấn đề đã đặt ra nhằm làm sáng tỏ; và khẳng định lại tính chính xác của vấn đề. Lập luận phản biện phải rõ ràng, logic, đầy đủ bằng chứng, tỉ mỉ và công tâm. (theo Wikipedia)
Ý nghĩa của tư duy phản biện
Tư duy phản biện rất quan trọng trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Quá trình phát triển kỹ năng này bao gồm việc thu thập; phân tích và giải thích thông tin một cách cẩn thận; sau đó là đưa ra các kết luận rõ ràng và hợp lý. Đây là kỹ năng cần phải có đối với mỗi Opal Leader – nhà lãnh đạo đa chiều của tương lai.
Lý do là nó giúp mọi người dễ dàng phân tích; đánh giá và xây dựng lại suy nghĩ của chính mình; giảm thiểu rủi ro khi hành động và suy nghĩ cứng nhắc không nên có. Đối với học sinh, để học và tiếp thu nội dung kiến thức; sự mạch lạc về mặt trí tuệ là rất cần thiết. Vì vậy, ngay từ bây giờ các bậc cha mẹ hãy rèn luyện con cái theo những cách sau:
Làm thế nào để phát triển tư duy phản biện ở trẻ em ngay từ khi còn nhỏ
Cho trẻ làm một mình (dưới sự hướng dẫn của cha mẹ)
Khi trẻ đang làm một việc gì đó, cha mẹ hãy dành khoảng 5 phút để theo dõi từng động tác của trẻ. Nếu trẻ thực hiện sai hướng, cha mẹ nên tư vấn – hướng dẫn. Nhưng mức độ tư vấn không nên quá chi tiết để trẻ tự suy nghĩ; cũng như không quá tin tưởng vào cách giải quyết của cha mẹ.
Đối với mỗi lứa tuổi, lời khuyên của cha mẹ nên khác nhau để phù hợp với sự phát triển trí tuệ của trẻ. Đối với trẻ nhỏ, cha mẹ cần kiên nhẫn hơn và hướng dẫn tỉ mỉ hơn trong quá trình hướng dẫn; vì trẻ nhỏ cần thời gian để tiếp thu.
Đối với những trẻ lớn hơn, cha mẹ nên đặt những câu hỏi mở chứa thông tin quan trọng trong quá trình làm bài tập để trẻ không nản lòng khi khám phá.
Đặt những câu hỏi mở để rèn luyện tư duy phản biện cho trẻ
Để phát triển kỹ năng tư duy phản biện của trẻ, trong một số trường hợp; cha mẹ nên hỏi ý kiến của trẻ bằng cách đặt những câu hỏi mở hoặc câu hỏi cần sự suy luận dạng “Điều gì sẽ xảy ra …” ví dụ như “Nếu không tưới nước cho hoa, con nghĩ điều gì sẽ xảy ra” hoặc “Con sẽ làm gì nếu bạn không cho con mượn đồ chơi?”.
Bởi vì thông qua những câu hỏi này; trẻ sẽ hình thành thói quen suy nghĩ về một vấn đề cụ thể và điều gì sẽ xảy ra tiếp theo; và cách ứng xử của trẻ trong các tình huống khác nhau. Để trẻ có thể chia sẻ ý kiến cởi mở hơn; cha mẹ nên khuyến khích và khen ngợi ý kiến của trẻ sau khi trẻ bày tỏ ý kiến; chẳng hạn như “Ý tưởng của con rất thú vị; con có thể cho mẹ biết tại sao con lại nghĩ như vậy không?”. Nếu trẻ suy nghĩ không đúng, cha mẹ không nên mắng mỏ mà hãy nhẹ nhàng khuyên bảo và giải thích cho trẻ.
Khuyến khích trẻ tranh luận và thuyết phục cha mẹ
Một cách hữu hiệu khác giúp phát triển tư duy phản biện ở trẻ là khuyến khích trẻ tranh luận và thuyết phục cha mẹ; dựa trên những bằng chứng và lý lẽ cụ thể. Cha mẹ có thể hướng dẫn con sử dụng các nguồn dẫn chứng khác nhau như sách báo, tin tức, TV, Internet, …. Thuyết phục đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển tư duy phản biện ở trẻ.
Từng bước dạy trẻ cách phân tích vấn đề
Dạy trẻ từng bước cách phân tích vấn đề cũng là phương pháp giúp trẻ phát triển tư duy phản biện được nhiều bậc phụ huynh áp dụng. Cụ thể, ở mỗi câu hỏi, cha mẹ nên hướng dẫn con phân tích lần lượt các bước sau:
- Bước 1: Tóm tắt vấn đề một cách đơn giản và rõ ràng.
- Bước 2: Liệt kê các giải pháp khả thi xung quanh vấn đề.
- Bước 3: Liệt kê những lý do tại sao bạn nên và không nên chọn tùy chọn này.
- Bước 4: Chọn Quyết định cuối cùng.
- Bước 5: Đánh giá mức độ thành công của các quyết định đã chọn.
Ngoài ra, bố mẹ cũng có thể dạy con thông qua sơ đồ tư duy. Đây được coi là cách dễ dàng giúp các em hiểu rõ vấn đề và định vị, khái quát các giải pháp hợp lý.
Tạm kết
Tư duy phản biện có vai trò vô cùng quan trọng và là một trong những điều kiện cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ sau này. Qua bài viết, Braintalent hy vọng rằng các bậc cha mẹ ngay từ bây giờ đã lựa chọn được phương pháp phù hợp để phát triển tư duy phản biện cho con mình.
Phát triển tư duy cho bé là điều hết sức cần thiết dù trẻ lớn hay nhỏ; và cách hữu hiệu nhất chính là học toán tư duy. Liên hệ với BrainTalent để được tư vấn cụ thể về các khóa học phù hợp bạn nhé!
